महाराष्ट्र इमारत बांधकाम कामगार योजना 2024 नोंदणी सुरू आहे कसा करता येईल अर्ज जाणून घ्या
महाराष्ट्र इमारत बांधकाम कामगार योजना 2024 नोंदणी सुरू आहे, कसा करता येईल अर्ज जाणून घ्या ?
![]() |
महाराष्ट्र इमारत बांधकाम कामगार योजना |
राज्यात विविध क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात बांधकाम कामगार कार्यरत आहे जे स्वतःच्या घरापासून दूर ऊन, वारा व पावसात स्वतःची परवा न करता काम करत असतात बांधकाम क्षेत्रातील कामगार हे तुटपुंजा पगारात काम करत असतात, त्यामुळे त्याची आर्थिक परिस्थिती कमकुवत असते त्यामुळे त्यांना स्वतःच्या कुटुंबाचा सांभाळ करण्यासाठी व त्यांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी खूप सार्या समस्यांचा सामना करावा लागतो तसेच, काम करताना त्यांच्याजवळ सेफ्टी किट नसल्यामुळे त्यांना विविध प्रकारच्या अपघातांचा सामना करावा लागतो ज्यामध्ये त्यांना कायमस्वरूपी अकम अपंगत्व येते व काही वेळेला त्यांचा मृत्यू देखील होतो व घरातील कमावती व्यक्तीच्या एका जाणमुळे कुटुंबावर उपासमारीची वेळ येते. त्यामुळे राज्यातील बांधकाम कामगाराच्या या सर्व समस्यांचा विचार करून राज्य शासनाने एक मे 2011 रोजी कामगारांसाठी कल्याणकारी मंडळाची स्थापना केली.
महाराष्ट्रातील बांधकाम कामगार हे राज्याच्या पायाभूत सुविधांच्या विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. ते रस्ते, इमारती, पूल आणि इतर अनेक बांधकाम प्रकल्पांवर काम करतात, हे काम कठीण आणि धोकादायक असते. महाराष्ट्रातील बांधकाम कामगार मध्ये पुरुष आणि महिला दोघे समाविष्ट आहेत. ते विविध पार्श्वभूमीतून येतात आणि अनेकदा राज्याच्या ग्रामीण भागातून स्थलांतर करतात. बांधकाम कामगारांना अनेकदा कमी पगार आणि असुरक्षित कामाच्या परिस्थितीचा सामना करावा लागतो. त्यांना सामाजिक सुरक्षा आणि इतर फायद्यांपासूनही वंचित ठेवले जाते.
महाराष्ट्र सरकारने बांधकाम कामगारांच्या हक्कांचे संरक्षण आणि त्यांचे कल्याण वाढवण्यासाठी अनेक पावले उचलले आहेत. यामध्ये महाराष्ट्र इमारत आणि इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळ ( MBOCW ) सारख्या संस्थांची स्थापना समाविष्ट आहे. या मंडळामार्फत विविध क्षेत्रातील बांधकाम कामगारांच नोंदणी केली जाते. तसेच त्यांना सामाजिक, शैक्षणिक, आरोग्य विषयक, तसेच आर्थिक सुविधा पुरविल्या जातात व अनेक योजनांचा लाभ दिला जातो.
महाराष्ट्र इमारत बांधकाम कामगार योजनेचे उद्दिष्ट:-
महाराष्ट्र बांधकाम कामगार योजना मंडळाचा मुख्य उद्देश हा विविध योजनांद्वारे इमारत व इतर बांधकाम कामगारांना सुरक्षा तसेच आरोग्य व इतर कल्याणकारी योजनांचा लाभ मिळवून देणे हा आहे.
कामगारांसाठी कामाची चांगली परिस्थिती उपलब्ध करणे.
रोजगार क्षमता व रोजगारांच्या संधी वाढविण्यासाठी शाश्वत आजारावर कौशल्य विकास करणे.
सामाजिक सुरक्षा आणि कल्याणकारी उपायांसाठी कार्य करणे.
महाराष्ट्र इमारत बांधकाम कामगार योजनेचे फायदे :-
बांधकाम कामगार योजनेअंतर्गत राबविण्यात येणाऱ्या योजना
सामाजिक सुरक्षा योजना -
- कामगाराच्या विवाहाच्या कर्जासाठी 30 हजार रुपयांच्या आर्थिक सहाय्य
- बांधकाम कामगाराच्या मुलीच्या विवाहासाठी अर्थसहाय्य
- बांधकाम कामगार योजना अंतर्गत मध्यान भोजन योजना
- प्रधानमंत्री श्रमयोगी मानधन योजना
- प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना
- प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना
- अटल पेन्शन योजना
- लाभ कामगाराच्या पाल्यांना पाळणाघर सुविधा
- कौशल्य वृद्धी योजना लाभ
- बांधकाम कामगारांना घरकुल योजनेचा लाभ
- नोंदीत बांधकाम कामगारांकरिता ट्रान्सलेट कॅम्प च सुविधा
- प्रधानमंत्री आवास (ग्रामीण) योजना
- घरगुती कामगारांसाठी कल्याण योजना
- कामगार व कामगार कुटुंबीयांची लांब पाल्ल्याची सहल
- बांधकाम कामगार स्मार्ट कार्ड
शैक्षणिक योजना-
- परदेश उच्च शिक्षण शिष्यवृत्ती
- क्रीडा शिष्यवृत्ती योजना
- साहित्य प्रकाशन अनुदान योजना
- इयत्ता 1 ली ते 7 वी च्या विद्यार्थ्यांसाठी प्रतिवर्षी 2500/- रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- इयत्ता 8 वी ते 10 वी विद्यार्थ्यांसाठी प्रति वर्ष ५०००/- रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- इयत्ता 10 वी इयत्ता 12 वी मध्ये किमान 50 टक्के किंवा अधिक गुण प्राप्त झाल्यास 10000/- रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- इयत्ता 11 वी व इयत्ता 12 वी शिक्षणासाठी प्रती शैक्षणिक वर्षी 10000/- रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- कामगाराच्या मुलांना व पत्नीस पदवी अभ्यासक्रम करता प्रतिवर्षी 20000/- रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- कामगाराच्या मुलांना व पत्नीस वैद्यकीय पदवीकरता प्रतिवर्षी 1 लाख रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- वैद्यकीय व अभियांत्रिकी शिक्षणासाठी प्रति वर्षी 60000/- रुपये आर्थिक सहाय्य
- शासनमान्य पदविकेसाठी प्रति शैक्षणिक वर्षे 20000/- रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- शासनमान्य पदव्युत्तर पदविकेसाठी प्रती शैक्षणिक वर्षी 25 हजार रुपयांचे आर्थिक सहाय्य
- नोंदीत बांधकाम कामगाराच्या दोन पाल्यास MSCIT शिक्षणाच्या शुल्लकाची परिपूर्ती
- बांधकाम कामगाराच्या आयआयटी व तत्सम शिक्षण घेणाऱ्या पाल्यांसाठी शिष्यवृत्ती योजना
- कामगारांच्या पाल्यांना इंग्रजीच्या ट्युशन फी साठी आर्थिक सहाय्य
- बांधकाम कामगारांच्या पाल्यास पीएच.डी. अभ्यासक्रमासाठी तसेच परदेशात उच्च शिक्षण घेण्याकरता शिष्यवृत्ती
- सर्वसाधारण शिष्यवृत्ती
- कामगारांच्या पाल्यांना शिक्षणासाठी टॅबलेट व लॅपटॉप चे वितरण
- बांधकाम कामगारांच्या मुलांना शैक्षणिक उपयोगाची पुस्तके भेट
आरोग्य विषयक योजना -
- नैसर्गिक प्रस्तुतीसाठी 15 हजार रुपयांच्या आर्थिक सहाय्य
- गंभीर आजार वैद्यकीय उपचार सहाता योजना
- शस्त्रक्रिया द्वारे प्रसूतीसाठी 20 हजार रुपयांचे आर्थिक सहाय्य दोन जीवित आपत्यांसाठी
- लाभार्थी कामगार व त्यांच्या कुटुंबाला गंभीर आजाराचे उपचारासाठी एक लाखाचे आर्थिक सहाय्य
- एक मुलीच्या जन्मानंतर कुटुंब नियोजनासाठी शस्त्रक्रिया केल्यास त्या मुलीच्या नावे अठरा वर्षापर्यंत एक लाख रुपये मुदत ठेव बंद
- अपघात कामगाराला 75 टक्के अपंगत्व किंवा कायमस्वरूपी अपंगत्व आल्यास दोन लाखाची आर्थिक मदत
- महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेचा लाभ
- कामगार दवाखान्यात भरती झाल्यास भरती काळापुरता त्याच्या पत्नीस दर दिवशी आर्थिक सहाय्य
- कामगारांना जननी विमा योजनेचा लाभ
- नोंदीत बांधकाम कामगारांसाठी आरोग्य तपासणी
- व्यसनमुक्ती करिता निधी
आर्थिक योजना -
- कामगार योजना 5000/- आर्थिक सहाय्य
- आत्महत्याग्रस्त कामगाराच्या कुटुंबास अर्थसहाय्य
- कामगाराचा कामावर असताना मृत्यु झाल्यास कायदेशीर वारसास 2 लाखाचे आथिर्क सहाय्य
- अटल बांधकाम कामगार योजना ( शहरी ) अंतर्गत 2 लाखाचे अर्थसहाय्य
- 50 ते 60 वयोगटातील कामगाराचा मृत्यु झाल्यास अंत्याविधिकरिता 10 हजारांचे सहाय्य
- कामगाराचा मृत्यु झाल्यास विधवा पत्नीस अथवा स्त्री कामगाराच्या विधुर पतीस 5 वर्षांकरिता 24 हजारांचे आर्थिक सहाय्य
- नोंदीत बांधकाम कामगारांना सुरक्षा संच (सेफ्टी किट) चा लाभ
- बांधकाम कामगार व त्यांच्या कुटुंबीयांना स्पर्धा परीक्षा पूर्वतयारी प्रशिक्षण योजना
- बांधकाम कामगारांना वस्तू संच किंवा ( Essential Kit ) चा लाभ
- बांधकाम कामगारांना ग्रह उपयोगी वस्तू संच वितरण
- अटल बांधकाम कामगार आवास योजना
- वाहन चालक प्रशिक्षण योजना
बांधकाम कामगार योजनेचा अर्ज भरताना अर्जदाराला आवश्यक सूचना :-
इमारत व इतर बांधकाम कामगार काम करणारे (दि. 18 8 2017 च्या अधिसूचनेनुसार समाविष्ट 21 प्रकारच्या कामांपैकी) वय वर्षे 18 ते 60 वयोगटातील कामगार मंडळाकडे नोंदणी करू शकतात. नोंदणी करिता नोंदणी फी 25/- रुपये एकदाच व मासिक वर्गणी 1/- रुपये प्रमाणे पाच वर्षाकरिता 60/- रूपये जमा करणे आवश्यक आहे.
कामाचे स्वरूप :
बांधकाम कामगार काम करीत असलेल्या बार बेंडर/ वीट भट्टी कामगार/ सुतार काम/ सेंट्रिंग/ खोदकाम/ विज जोडणी (वायरमन)/ अभासी बसवणारा/ फिटर/ मदतनीस/ अंतर्गत सजावट करणारा/ हेवी इंजी. कंस्ट/ संगमरवर व कायद्याची कामे करणारा/ गवंडी/ बांधकामाच्या ठिकाणी मिक्सर किंवा रोलर चालवणारा/ मिक्सर किंवा यंत्र चालक/ मोझेक कामगार/ पॉलिसींग कामगार/ नगरपालिकेचे गटरकाम करणारे/ रंगकाम किंवा वार्निश करणारा/ गटार काम किंवा नळ जोडणीचे काम करणारा/ खाणकामगार/ स्परीमॅन किंवा मिक्सर (रोड सरपिंग) दगड कापणे, फोडणे व दगडाचा बारीक चुरा करणारे/ थेटचर किंवा लोहार किंवा सेवर किंवा कॉलकर/ बांधकामाच्या ठिकाणावरील सुरक्षारक्षक/ वेल्डर/ वेल सिंकर/ वुडण किंवा स्टोन पॅकर/ समुद्राच्या धूप प्रतिबंधक बंधाऱ्याचे काम करणारे/ चुनाभट्टीचे काम करणारे/ इतर यापैकी योग्य कामाचा स्पष्ट उल्लेख करण्यात यावा.
बांधकाम कामगाराला नोंदणी करण्यासाठी खालील कागदपत्रांची आवश्यकता आहे :-
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- रेशन कार्ड
- दारिद्र रेषेखालील पिवळे रेशन कार्ड
- अंत्योदय अन्न योजना रेशन कार्ड
- अन्नपूर्णा सिद्धा पत्रिका रेशन कार्ड
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- 90 दिवस काम केल्याचे प्रमाणपत्र
- ईमेल आयडी
- मोबाईल नंबर
- काम करत असलेल्या बांधकामाचा पत्ता
- नोंदणी अर्ज
- पासपोर्ट आकाराचे तीन फोटो
- उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र
- मतदान ओळखपत्र
- बँक पासबुक
- जन्माचा दाखला किंवा शाळा सोडल्याचा दाखला
- नियुक्तीचे मागील वर्ष नियुक्तीचे मागील वर्षभरातील 90 दिवस किंवा त्यापेक्षा जास्त दिवस काम केल्याचा दाखला इंजिनियर किंवा ठेकेदाराने दिलेला असावा
- महानगरपालिका कडून बांधकाम कामगार असल्याचे प्रमाणपत्र
- ग्रामपंचायत ग्रामसेवेकडून बांधकाम कामगार असल्याचे प्रमाणपत्र
- स्वयंघोषणापत्र
बांधकाम कामगार योजना अंतर्गत नोंदणीची प्रक्रिया :-
या योजनेची नोंदणी करण्यासाठी अर्जदाराला सर्वात प्रथम सरकारच्या अधिकृत वेबसाईटवर भेट द्यावी लागेल.
त्यानंतर तुमच्यासमोर बांधकाम कामगार योजनेचे होमपेज उघडेल.
त्यावर असलेल्या बांधकाम कामगार नोंदणी या पर्यायवर क्लिक करा.
आता तुमच्यासमोर एक नवीन पेज उघडेल त्यामध्ये तुमच्या शहराची निवड करा.
त्यानंतर तुमचा आधार नंबर मोबाईल नंबर टाका आणि त्यानंतर प्रोसेस फॉर्म बटनवर क्लिक करा.
त्यानंतर तुमच्यासमोर बांधकाम कामगार नोंदणी अर्ज उघडेल.
त्या अर्जावर विचारलेली संपूर्ण माहिती जसे की वैयक्तिक माहिती, रहिवासी पत्ता, कायमचा पत्ता, कौटुंबिक माहिती, बँकेची माहिती, कामगार असल्याची माहिती, इत्यादी माहिती भरावी व संबंधित आवश्यक कागदपत्रे या वेबसाईटवर अपलोड करावीत.
सर्व माहिती भरून झाल्यावर एकदा अर्ज तपासून पहावा सेव या पर्यायवर क्लिक करावे.
अशा पद्धतीने तुम्ही तुमचे बांधकाम कामगार अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करू शकता आणि या योजनेचा लाभ घेऊ शकता.
टिप्पण्या
टिप्पणी पोस्ट करा